Derinlemesine Analiz – 2
Bu yazim, “Derinlemesine Analiz” yazimin bir devami niteliginde. Derinlemesine Analiz yazimda hatirlanacagi uzere ozetle: Turkiye-ABD stratejik ortakliginin, Berlin Duvari’nin yikilisi ve Sovyet tehdidinin ortadan kalkmasi ile bittiginden, ancak Turkiye’nin bunu onceden gorup, bagimsiz ve ulusal bir dis politika belirleyemediginden, simdilerde bunun genis kesimlerce fark edilmeye basladigindan, bunu ilk dillendirenin de gorevi geregi TSK oldugundan; ABD’nin yeni ulusal dis politikasinin bel kemigini GOP’un olusturdugundan ve bu amacla ABD’nin, Turkiye’nin ortakligini yerine Kurt stratejik ortakligini ikâme ettiginden bahsetmistim. Bu yazimda ise ABD’nin dis politikasindaki yeni amacini ve bu dogrultuda izleyecegi yolu, hedeflerini, stratejisini biraz daha acacagim.
Buyuk Ortadogu Projesi (BOP), 1997 yilinda Baskan Clinton doneminde hazirlanmistir. Proje, ayrintilari bile duzenleyen genis kapsamli bir plan biciminde hazirlanmistir. Metinde amaci, kapsami, suresi, hedefi vs. bilgiler yer almaktadir. BOP’un her sayfasi onemlidir ama yasadigimiz donem ve gectigimiz surec icinde bizim dikkatimizi cekmesi gereken bir kisim var, diyor ki “Iran, Irak ve Kurdistan gerektiginde askeri harekata muhatap kalabilir”.
Bildiginiz gibi Guneydogu Anadolu ve Dogu Anadolu Bolgemiz, ABD’nin sozlugunde sozde “Kuzey Kurdistan” olarak gecmektedir. “Gerektiginde” ibaresi oraya bos yere konulmamistir. Tamamen muglak bir kavram. Her yone cekilebilecek, her turlu ici doldurulabilecek bir kavram. ABD cikarlari ve amaclari geregi istedigi zaman, “gerekiyor” dusuncesiyle turlu bahaneler uydurarak harekat yapabilir. Ki zaten Irak’in isgali oncesi bunu gorduk. Irak’ta kimyasal ve nukleer silah var dendi, bir tane bile cikmadi. Ama bu bahane askeri harekat icin yetti. Benim burada demek istedigim, “ABD Turkiye’ye saldiracak” demek degil. Bana kalirsa fiili bir saldirida da bulunmaz, bulunamaz. Pkk gibi taseron bir orgut varken de buna gerek duymaz. Ama cikarlari geregi Guneydogu ve Dogu bolgemizde “askeri olmayan” harekatlar yapabilir. Ic karisiklik cikartmak gibi, Turkiye geneli ekonomik harekatlar gibi. Bu konu uzerinde hicbir yorum yapilmasa bile, “Iran, Irak ve Kurdistan gerektiginde askeri harekata muhatap kalabilir” cumlesi, Turkiye-ABD stratejik ortakliginin bittiginin ve ABD’nin karanlik operasyonlar yuruten bir tehdit unsuru oldugunun kanitidir. Bu kapsamda BOP, sonrasinda Bush doneminde revize edilerek kapsami genisleyen GOP ve “Yeni bir yuzyil icin ulusal strateji belgesi” iyice analiz edilmeli ve Turkiye’nin savunma ve milli guvenlik politikalari bu belgeler dikkate alinarak yeniden olusturulmalidir.
Belgeler kadar soylemler de onemli. Eski ABD Baskanlari’ndan birinin soyledigi “Bir damla petrol bir damla kandan daha degerlidir” sozu ve bir baska Baskan’in “Petrol, yasamsal cikarimizdir” sozu iyi okunmalidir. Petrol, silah, enerji, ekonomi, finans piyasalarinin ve isgal politikalarinin neye gore belirlenecegini ifade eden sozlerdir. Bu kapsamda GOP dahilinde ilk hedef olarak Afganistan ve Irak isgal edilmistir. Suriye ve Iran acikca dusman ulke ilan edilerek, hedefte 12’ye yerlestirilmistir. Yazin Israil jetlerinin Suriye’deki bazi hedefleri vurdugu ve ABD’nin Iran’a karsi cesitli yaptirim kararlari aldigi hatirlanmalidir. ABD’nin bu ilk asama hedefinden Turkiye’yi soyutlamak buyuk yanlis olacaktir. ABD’nin su an ilk asamada yapmak istedigi Irak, Iran, Suriye ve Turkiye’nin (Irak artik bu kapsamdan cikti, sona geldi) uniter ve guclu merkeziyetci yapilarinin bozulmasi, bu dort ulkenin topraklarindan parcalar alinarak Kurdistan’in kurulmasidir. Cunku Kurdistan’in varligi ve Kurtler’in stratejik ortakligi, muttefikligi (piyonlugu) GOP’un gerceklesmesi icin temel onem tasir. Insaatin temeli saglam yapilmalidir ki, insaatin yukari katlarinda sorun cikmasin.
ABD acisindan dunyanin kontrol edilebilirligi (ekonomik, askeri, enerjisel vb.): ulkelerin “demokrasi ve insan haklari” temelinde yonetilmesine; ekonomik modellerinin “market state” denilen piyasa devletlerine donusturulmesine; toplumlarin tuketim toplumlarina donusmesine; ve devlet yapilarinin uniterlikten cikip, kucuk kucuk eyaletlerin (tasada kivancta, tarihte kulturde, dilde vs.de birlikten cikilip, basit cikar birligine donusen yapi) olusturdugu federasyon devlet tipine donusmesine gerek duyar.
Turkiye’de, bu saydigim unsurlarin pek cogu gerceklestirmistir. DSP-MHP-ANAP’in olusturdugu 57. hukumet doneminde Kemal Dervis’in ABD’den getirtilerek Ekonomi Bakani yapilmistir. Kemal Dervis, ulkenin ekonomik modelini kokten degistirmistir. Ulkede, ekonomi yerine finansa onem verilen bir yapi yerlestirilmeye baslanmistir. AKP kurdugu 58, 59 ve 60. hukumetlerde de, Ali Babacan, Mehmet Simsek ve tabiki Kemal Unakitan yonetimlerinde bu yapi iyice sistemin bel kemigi haline sokulmustur.
Nasil mi? Issizlik, yoksulluk, yoksunluk, kayit disilik ve yolsuzluk, sosyal esitsizlik gibi kriterler yani “ekonomi” devre disi birakilmis; yerine doviz, faiz, borsa, sicak para kriterleri cemberinde kurulmus finans (maliye) ikame edilmistir.
TEVFiK BiR / 18.Kasım.2007
